Występuje najczęściej po porodzie lub po okresie menopauzy. Odczuwane jest jako dyskomfort lub uczucie ciała obcego w pochwie. Niewielkie obniżenie narządów rodnych występuje u każdej kobiety po porodzie a w skrajnych sytuacjach dochodzi do widzialnego wysunięcia ścian pochwy.
Obniżenie narządów miednicy mniejszej to często spotykana przypadłość , która rozwija się powoli i niezauważalnie, nawet u kobiet nierodzących. Pacjentki zgłaszają uczucie ciężkości i ucisku w dole brzucha, uczucie ciała obcego w pochwie, bóle w odcinku krzyżowo-lędźwiowym. Zaburzenia statyki narządów rodnych nierzadko współistnieją z nietrzymaniem moczu, uczuciem parcia na pęcherz, częstymi infekcjami dróg moczowych.
Obniżenie narządów określane jest jako obniżenie macicy lub ścian pochwy w kierunku kanału pochwy. Może obejmować opadanie przedniej ściany pochwy (cystocele, uretrocele), lub tylnej ściany pochwy (rectocele) oraz części wierzchołkowej.
Pęcherz, macica, pochwa oraz odbytnica utrzymywane są w miednicy za pomocą więzadeł, mięśni i powięzi. W związku z tym każdy spadek napięcia mięśniowego lub dysfukcja mięśniowo-powięziowa, uszkodzenie aparatu więzadłowego oraz powłok brzusznych, mogą być przyczyną zmian położenia narządów miednicy mniejszej.
Przyczyny /czynniki ryzyka obniżenia/opadania narządów rodnych:
– ciąża i poród naturalny, uraz okołoporodowy,
– niewydolność mięśni dna miednicy
– słaba tkanka łączna,
– duże obciążenie fizyczne,
– zaparcia, wypróżniania z silnym parciem
– zmniejszenie poziomu hormonów,
– brak ruchu lub zbyt intensywny trening ze zwiększonym ciśnieniem śródbrzusznym,
– wady postawy,
– choroby z przewlekłym kaszlem,
– histerektomia,
– otyłość.
Obniżenie narządów miednicy jest procesem postępującym i prowadzącym do całkowitego wypadania, ale odpowiednio wdrożona terapia dna miednicy może ten uciążliwy problem zatrzymać.
Leczenie obniżenia narządów miednicy mniejszej
Podstawowym leczeniem zachowawczym jest fizjoterapia uroginekologiczna.
Fizjoterapeutka na podstawie wywiadu i dokładnego badania oraz konsultacji lekarskiej dobiera odpowiedni zestaw terapeutyczny. Stosuje wiele technik terapii mięśniowo-powięziowych oraz terapii manualnej w celu odciążenia obszaru miednicy mniejszej. Razem z pacjentką ustala odpowiednią bezpieczną aktywność fizyczną lub zaleca, jak wyeliminować przeciążenia dna miednicy w aktualnej aktywności.
Leczeniem zachowawczym również jest pessaroterapia, polegająca na mechanicznym podparciu obniżonych narządów. Pacjentka po odpowiednim przeszkoleniu może wyjmować i zakładać pessary samodzielnie.
Jeżeli jednak zaburzenia statyki narządów miednicy w dużym stopniu ograniczają jakość życia( zwykle z powodu dodatkowych dolegliwości, jak parcia naglące, częstomocz, nokturia, zaparcia, bóle w pochwie, pachwinach czy okolicy krzyżowo-lędźwiowej), to wskazaniem będzie zabieg operacyjny. W tym przypadku również dużą rolę w przygotowaniu do operacji jak i w powrocie do formy po operacjach, odgrywa fizjoterapia uroginekologiczna.